کراس بایت؛ علل و روش های درمان
مال اکلوژن یا ناهماهنگی دندان ها دارای انواع مختلفی است. اما کراس بایت شایع ترین نوع این ناهماهنگی ها است؛ که روی فرم دندان ها و حتی زیبایی ظاهری انسان تاثیر می گذارد. با وجود اینکه کراس بایت یک تهدید جدی برای سلامت لثه و دندان ها است؛ بسیاری از افراد اقدامی برای درمان آن انجام نمی دهند. ما در این مطلب برآن شدیم تا به بررسی همه چیز درباره ناهنجاری کراس بایت بپردازیم و راه های درمانی مناسبی را برای اصلاح آن معرفی کنیم.
منظور از کراس بایت چیست؟
به طور طبیعی موقعیت دندان های بالایی در دهان به گونه ای است که مقداری از دندان های ردیف پایین را پوشش می دهد. اما فردی که از ناهنجاری کراس بایت رنج می برد، خلاف این وضعیت را تجربه می کند. یعنی در وضعیت کراس بایت دندان های ردیف بالا کمی عقب تر از دندان های ردیف پایین هستند. ناهماهنگی کراس بایت باعث می شود که همه یا قسمتی از دندان های ردیف بالا و پایین با یکدیگر تراز نباشند.
چه عواملی باعث بروز ناهنجاری کراس بایت می شوند؟
به طور کلی علت های ناهنجاری کراس بایت اکتسابی یا ژنتیکی هستند. اصلی ترین عامل ژنتیکی که باعث ایجاد ناهماهنگی کراس بایت می شود، هیپوپلازی فک بالا و فک پایین است. در کنار مشکلات ژنتیکی، گاهی علت کراس بایت به دلیل مشکلات اکتسابی و عاداتی مانند جویدن ناخن، جویدن قلم، دندان قروچه، اشتباه قرار دادن زبان در دهان، مکیدن انگشت شصت در دوران کودکی برای مدت طولانی، شکاف کام و لب و همینطور نفس کشیدن از راه دهان است.
ناهنجاری کراس بایت چند نوع دارد؟
ناهنجاری کراس بایت ممکن است از نوع اسکلتی، دندانی یا مختلط باشد. در مواردی که فک انسان به دلیل ناهنجاری ها رشد مناسبی نداشته باشد، ممکن است کم رشد کند و به دلیل کوچک بودن فک، دندان های ردیف بالا داخل دندان های ردیف پایین قرار بگیرند. همچنین ممکن است فک اندازه استانداردی داشته باشد و به خوبی رشد کرده باشد، در این وضعیت احتمالاً کراس بایت به دلیل ناهنجاری های دندانی مانند رشد کم دندان های ردیف بالا یا رشد غیر طبیعی دندان های ردیف پایین اتفاق بیفتد.
در برخی از افراد هر دوی این علت ها می توانند باعث ناهماهنگی کراس بایت شوند، که در اینجا منشا crossbite از نوع مختلط است. کراس بایت براساس محلی که دهان درگیر می کند، به چهاردسته مختلف تقسیم بندی می شوند؛ که عبارتند از:
- کراس بایت یک طرفه: در کراس بایت یک طرفه تنها یک سمت (چپ یا راست) دندان بالایی داخل دندان های ردیف پایین قرار می گیرد. این وضعت اغلب باعث می شود تا فک به سمتی که دچار ناهنجاری کراس بایت شده است، متمایل شود.
- کراس بایت دو طرفه: در کراس بایت دو طرفه، هر دو سمت دندان های ردیف بالا داخل دندان های پایین قرار می گیرند.
- کراس بایت قدامی: اگر ناهنجاری کراس بایت در دندان های جلویی اتفاق بیفتد، از آن به عنوان کراس بایت قدامی یاد می شود. کراس بایت قدامی به راحتی قابل تشخیص است.
- کراس بایت خلفی: در صورتی که ناهماهنگی در دندان های پشت حفره دهان اتفاق بیفتد، کراس بایت از نوع خلفی است.
کراس بایت در صورت درمان نشدن با چه پیامدهایی همراه است؟
درمان نکردن ناهنجاری کراس بایت باعث می شود تا مشکلات زیر برای انسان اتفاق بیفتد:
- احساس درد در قسمت سر یا گردن
- بروز بیماری های گوارشی
- ناتوانی در جویدن برخی از غذاها
- اختلال در گفتار و آواسازی
- ساییده شدن دندان ها و از بین رفتن مینای دندان
- پاره شدن لثه
- ابتلا به بیماری های عفونی لثه
کراس بایت از چه راه هایی قابل درمان است؟
نحوه درمان کراس بایت در کودکان و بزرگسالان براساس نوع و شدت این ناهنجاری متفاوت است. اگر در دوران کودکی شاهد علائم کراس بایت در فرزندتان هستید، فوراً برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنید. این ناهنجاری در دوران کودکی سریع و آسان تر از دوران بزرگسالی درمان می شود. معمولاً متخصص دهان و دندان با کمک اکسپندرها، هدگیر و سایر ابزارهای ارتودنسی به درمان این ناهماهنگی فک و دندان می پردازد.
کراس بایت در دوران بزرگسالی معمولاً با ارتودنسی درمان می شود. ارتودنسی با بریس های فلزی و سرامیکی گزینه مناسبی برای اصلاح نامرتبی دندان ها است. اما اگر کراس بایت با ارتودنسی قابل درمان نباشد، می توان با کمک جراحی فک باز، این ناهماهنگی را برطرف کرد.
مراجعه به پزشک
حالا که با ناهنجاری کراس بایت و پیامدهای آن روی دندان ها و لثه آشنا شده اید؛ باید در اولین فرصت برای درمان آن به ارتودنتیست یا متخصص دهان و دندان مراجعه کنید. در اکثر مواقع ناهنجاری کراس بایت با انجام ارتودنسی درمان می شود. شما می توانید برای درمان کراس بایت و اصلاح فرم دندان هایتان به کلینیک دندانپزشکی دکتر محمدرضا بدیعی متخصص ارتودنسی و ناهنجاری های فکی مراجعه کنید.
دکتر محمدرضا بدیعی با بهره گیری از جدیدترین ابزارهای ارتودنسی انواع ناهنجاری های فکی را با کمترین عوارض اصلاح می کند. برای رزرو نوبت در کلینیک تخصصی دکتر بدیعی می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود اقدام کنید.
