علت های برگشت ارتودنسی
بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی پس از درمان ارتودنسی، یکی از چالش های رایج و نگران کننده ای است که می تواند بر نتایج درمان تأثیر منفی بگذارد. این مشکل می تواند به دلیل عوامل متعددی از جمله تغییرات طبیعی فک با گذشت زمان، مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان یا آسیب های فیزیکی پیش بیاید. در این مقاله، به بررسی دقیق عواملی که باعث بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی می شوند می پردازیم و راهکارهایی برای حفظ نتایج موفق درمان ارتودنسی ارائه می دهیم تا بتوانیم به شما کمک کنیم که از بروز مشکلات این چنینی پیشگیری کرده و نتایج درمانی مطلوبی را کسب کنید.
علل برگشت ارتودنسی
دلایل متفاوتی برای برگشت دندان ها به حالت قبلی بعد از ارتودنسی وجود دارد که این دلایل به عوامل مختلفی بستگی دارند. در ادامه به برخی از مهم ترین علل برگشت دندان ها پس از ارتودنسی اشاره می کنیم:
- عدم استفاده از نگهدارنده (ریتینر) پس از ارتودنسی: پس از برداشتن بریس ها، دندان ها نیاز به تثبیت در موقعیت جدید خود دارند. نگهدارنده ها (ریتینرها) به همین منظور طراحی شده اند. اگر بیمار پس از درمان ارتودنسی از نگهدارنده ها به درستی استفاده نکند، دندان ها ممکن است به موقعیت قبلی خود بازگردند. این یکی از شایع ترین علل بازگشت دندان ها به حالت اولیه است.
- رشد طبیعی فک ها: رشد فک ها بعد از ارتودنسی، به ویژه در بیماران جوان تر که هنوز در حال رشد هستند، می تواند باعث تغییرات در موقعیت دندان ها شود. این تغییرات طبیعی ممکن است باعث بازگشت برخی از دندان ها به موقعیت قبلی شود. به همین دلیل است که گاهی اوقات استفاده از نگهدارنده ها برای مدت طولانی تری توصیه می شود.
- فشارهای ناشی از عادات دهانی نامناسب: برخی عادات دهانی مانند مکیدن انگشت، فشردن زبان به دندان ها یا جویدن ناخن ها می تواند باعث جابجایی دندان ها شود. این فشارها به مرور زمان می توانند منجر به بازگشت دندان ها به موقعیت اولیه شوند، حتی پس از اتمام درمان ارتودنسی.
- عدم تطابق صحیح دندان ها و فک ها: در برخی موارد، اگر دندان ها و فک ها به درستی با هم تطابق نداشته باشند، ممکن است نیروهایی که در هنگام جویدن و صحبت کردن به دندان ها وارد می شود، باعث جابجایی دندان ها و بازگشت آن ها به موقعیت قبلی شود. درمان های ارتودنسی برای ایجاد تطابق صحیح بین دندان ها و فک ها طراحی شده اند، اما گاهی اوقات این تطابق به طور کامل محقق نمی شود.
- عدم پیروی از دستورات ارتودنتیست: پیروی از دستورات و توصیه های ارتودنتیست پس از اتمام دوره درمان بسیار حائز اهمیت است. اگر بیمار از دستورات مربوط به مراقبت های بعد از ارتودنسی، مانند زمان بندی استفاده از نگهدارنده یا مراجعه های منظم، پیروی نکند، احتمال برگشت دندان ها بیشتر می شود.
- عوامل ژنتیکی: در برخی افراد، ویژگی های ژنتیکی می تواند باعث برگشت دندان ها به موقعیت قبلی شود. این افراد ممکن است به دلیل ویژگی های ساختاری فک ها یا دندان های خود، حتی پس از استفاده از نگهدارنده ها، با بازگشت دندان ها مواجه شوند. عوامل ژنتیکی معمولاً کنترل پذیر نیستند، اما آگاهی از آن ها می تواند به ارتودنتیست کمک کند تا برنامه درمانی مناسبی ارائه دهد.
دلایل کج شدن یا فاصله افتادن بین دندان ها بعد از ارتودنسی
دندان ها ممکن است در دوران کودکی یا حتی در بزرگسالی کج شوند و این مسئله می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. یکی از عوامل مهم در کج شدن دندان ها پس از ارتودنسی، بالا رفتن سن است. با افزایش سن، استخوان های فک ممکن است دچار تغییراتی شوند زیرا استحکام آن ها کاهش می یابد. این تغییرات می توانند باعث حرکت دندان ها و ایجاد کجی در آن ها شوند. بیماری های دهان و لثه نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار بر وضعیت دندان ها هستند. عفونت ها و بیماری هایی که به موقع و به درستی درمان نمی شوند، می توانند منجر به کج شدن دندان ها شوند. ضربه و آسیب های جسمی نیز می توانند موجب فاصله افتادن بین دندان ها شوند. این ضربه ها ممکن است به دلیل تصادف، درگیری یا حتی انجام فعالیت های ورزشی اتفاق بیفتد و باعث تغییر در موقعیت دندان ها شود. همچنین، ترمیم دندان ها می تواند در برخی موارد منجر به تغییر شکل فک و در نهایت کج شدن دندان ها شود. به خصوص اگر ترمیم ها با روش های نادرست انجام شوند، ممکن است فشار اضافی به دندان های کناری وارد کنند و آن ها را از جای خود حرکت دهند. در ادامه دلایل ایجاد فاصله بین دندان ها پس از ارتودنسی، باید گفت که گاهی این مشکل به دلیل فشار بیش از حد به دندان ها رخ می دهد. اگر این فشار کنترل نشود، ممکن است دندان ها به سمت بازگشت به وضعیت قبلی حرکت کنند. با این حال، استفاده از ریتینر، رعایت بهداشت دهان و دندان و مصرف مواد غذایی مناسب می تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. همچنین، در صورت بروز مشکلاتی مانند کاهش تراکم استخوان یا بیماری های لثه، بهتر است بلافاصله اقدامات درمانی مناسب انجام شود تا از تغییر شکل فک و کج شدن دندان ها جلوگیری شود.
درمان مجدد پس از برگشت ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان مجدد با ارتودنسی مشخص نیست و به عوامل مختلفی مانند پیچیدگی مشکل و پاسخ دهی دندان ها بستگی دارد و بر اساس پاسخ دهی دندان ها به درمان می تواند بین ۳ تا ۱۸ ماه متغیر باشد. اما به طور معمول، این مدت زمان کمتر از درمان اولیه است. برای اطلاع دقیق از مدت زمان درمان، بهتر است به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
مراجعه به پزشک برای درمان برگشت دندان بعد از ارتودنسی
پس از اتمام درمان ارتودنسی، ممکن است با چالش بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی روبرو شوید. در چنین شرایطی، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی ضروری است تا ابتدا علت این مشکل شناسایی و سپس درمان مناسب انجام شود. دکتر محمدرضا بدیعی، با سال ها تجربه و دانش به روز در زمینه ارتودنسی و جراحی فک، یکی از گزینه های مطمئن برای رفع این مشکل محسوب می شوند. ایشان با بررسی دقیق وضعیت دهان و فک، بهترین روش درمانی را برای هر بیمار تعیین می کنند و با ارائه راهکارهای مناسب، از جمله استفاده از ریتینرهای تخصصی، به درمان اختصاصی کمک می کنند تا نتایج درمان ارتودنسی شما ثابت و ماندگار بماند.